Η δεύτερη ημέρα του Σεπτεμβρίου του 2015 ήταν μία σοκαριστική μέρα που ακολούθησε ένα εξαντλητικό καλοκαίρι για την ελληνική κοινωνία. Το μικροσκοπικό σώμα ενός μικρού παιδιού ξεβράστηκε άψυχο στις τουρκικές ακτές. Ανήκε σε ένα τρίχρονο παιδί. Ήταν ξαπλωμένο μπρούμυτα φορώντας μια κοντομάνικη κόκκινη μπλούζα και ένα μπλε σορτσάκι.
Η εικόνα αυτή έμελλε να κυκλοφορήσει πρώτα στην Ελλάδα και σύντομα σε ολόκληρο τον πλανήτη. Έγινε το απόλυτο σύμβολο του προσφυγικού δράματος. Το σώμα αυτού του παιδιού, σε αντίθεση με πάμπολλα άλλα που χάθηκαν και χάνονται κάθε μέρα στη Μεσόγειο, είχε τουλάχιστον ένα όνομα. Δεν ήταν ανώνυμο, δεν αποτέλεσε απλά έναν αριθμό. Ανήκε στον μικρό Αϊλάν.
Η ιστορία του έδινε ένα δυνατό χαστούκι σε όλους. Σε αυτούς που στο ανθρώπινο δράμα έβλεπαν «λαθροεισβολείς» και «εποίκους». Όχι ότι ευαισθητοποιήθηκαν και ποτέ πραγματικά αλλά έπρεπε κάπως να παριστάνουν ότι δεν είναι τελείως αποκτηνωμένοι. Έδινε χαστούκι και στους άλλους που δεν ήθελαν καν να χαλάσουν τη ζαχαρένια τους ασχολούμενοι με το τι συνέβαινε στις θάλασσες του Αιγαίου.
Για λίγο η περίφημη κοινή γνώμη ευαισθητοποιήθηκε, οι αντιμεταναστευτικοί λόγοι κόπασαν. Τα κράτη και οι πολιτικοί παρίσταναν ότι άρχισαν να ενδιαφέρονται. Έσκυψαν πάνω στο προσφυγικό δράμα, όπως λέει το κλισέ. Εθελοντές από όλον τον κόσμο κινητοποιήθηκαν. Σαν να καταλάβαμε επιτέλους ότι το δράμα των θαλασσών του Αιγαίου θα ήταν μία ντροπή για την οποία θα απολογούμαστε όλοι στις προηγούμενες γενιές.
Αλληλεγγύη, γιαγιάδες στη Λέσβο, υποψηφιότητες για Νόμπελ, ανθρωπιστικός λόγος. Ο όρος «λαθρομετανάστης» έγινε απαγορευμένος. Πώς τολμάς να πεις λαθρομετανάστη ένα τρίχρονο παιδάκι που έχασε τόσο τραγικά τη ζωή του; Θυμηθήκαμε για λίγο και τον πρόσφυγα παππού μας το 1922.
Μετά τι συνέβη; Αυτό που συμβαίνει συνήθως, η συλλογική αμνησία. Ο Αϊλάν ξεχάστηκε. Δυστυχώς δεν ξεχάστηκε, επειδή το θέμα πάλιωσε. Τα ναυάγια εξάλλου έρχονταν το ένα μετά το άλλο. Έμπαιναν στην άκρη των πρωτοσέλιδων, κάθονταν για λίγο στα sites. Δεν συζητήθηκαν στα τσατ και στα καφενεία. Υπήρχαν στην επικαιρότητα μας μόνο και μόνο επειδή δεν μπορούσαν να μην υπάρχουν. Ναυάγια στη Λέρο, στην Κρήτη, στην Ιταλία, στη Λιβύη. Μόνο τους τελευταίους μήνες.
Σήμερα είχαμε ακόμα μία τραγωδία (έτσι αφηρημένα, σαν να την έφερε ο θεός). Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές υπάρχουν 78 σοροί ανοιχτά της Πύλου. Οι φόβοι για εκατόμβη νεκρών δεν είναι απλά φόβοι. Είναι μάλλον η μεγαλύτερη πιθανότητα. Ανώνυμες σοροί αντρών, γυναικών, παιδιών. Νέων, γέρων. Ντροπαλών, θαρραλέων, ερωτευμένων. Λογικά η κοινή γνώμη δεν θα μάθει ποτέ το όνομα των ανθρώπων στα οποία ανήκαν κάποτε αυτά τα άψυχα σώματα.
Όχι ότι θα άλλαζε και τίποτα. Ποιος θυμάται τον Αϊλάν; Ο Αϊλάν ξεχάστηκε γιατί πολύ απλά σταματήσαμε να ασχολούμαστε μαζί του. Μάλλον δεν συγκλονιστήκαμε τόσο όσο λέγαμε ο ένας στον άλλο ή έστω στον εαυτό μας. Βγάζουμε έναν αναστεναγμό, ένα «πωπω τι έπαθαν οι άνθρωποι» και συνεχίζουμε τη ζωή μας πίσω από το τείχος του Έβρου.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
