Ηδη από τις αρχές της ταραγμένης δεκαετίας του 1960 το ερώτημα δεν ήταν το αν θα γίνει πραξικόπημα στην Ελλάδα αλλά το πότε και από ποιος. Οι περισσότεροι περίμεναν πως θα «κινηθούν» οι στρατηγοί. Κάποιοι άλλοι έλεγαν πως μπορεί να είναι ακόμα και ο ίδιος ο Βασιλιάς αυτός που θα το ενορχηστρώσει. Ελάχιστοι είναι αυτοί που «έβλεπαν» κάτι διαφορετικό από αυτά τα δυο. Και, όμως... Τα σημάδια έδειχναν πως ανώτεροι αξιωματικοί του Στρατού «κάτι μαγειρεύουν». Απλά κανείς δεν είδε τα σημάδια αυτά, έστω, και αν κάποια είχαν δει ακόμα και το φως της δημοσιότητας. Όπως το περιβόητο «Σαμποτάζ του Έβρου», που ήρθε στο φως της δημοσιότητας μια ημέρα σαν σήμερα και το οποίο έστησε... κάποιος αντισυνταγματάρχης Γεώργιος Παπαδόπουλος.
Ο σκοτεινός ρόλος του Παπαδόπουλου
Το όνομα αυτό, βέβαια, δεν ήταν εντελώς άγνωστο. Η κοινή γνώμη το είχε ακούσει ξανά περίπου δυο χρόνια νωρίτερα, στη δίκη του Νίκου Μπελογιάννη όπου ο Παπαδόπουλος ήταν στρατοδίκης. Μια ημέρα σαν σήμερα, ωστόσο, το πρωί της 11ης Ιουνίου του 1965, το όνομα του αντισυνταγματάρχη ακούγεται και πάλι αλλά αυτή τη φορά για μια μυστηριώδη υπόθεση. Οι εφημερίδες γράφουν για το «σαμποτάζ του Έβρου».
Πριν φτάσουμε εκεί, όμως, πρέπει να ειπωθεί πως μπορεί η κοινή γνώμη να άκουγε για δεύτερη φορά το συγκεκριμένο ονοματεπώνυμο αλλά ο Παπαδόπουλος μόνο τυχαίος δεν ήταν. Ο μετέπειτα δικτάτορας συμμετείχε και στις δυο φάσεις (1955 και 1959) του σχεδίου «Περικλής» το οποίο δεν ήταν τίποτα λιγότερο από μια προσπάθεια της τότε ΚΥΠ να μειωθούν τα ποσοστά της ΕΔΑ που διαρκώς αυξάνονταν και που από το 1958 ήταν αξιωματική αντιπολίτευση. Το σχέδιο περιλάμβανε παρέμβαση του στρατού και της αστυνομίας με στόχο την μείωση των ποσοστών του κόμματος της Αριστεράς μέσω της προπαγάνδας και του εκφοβισμού των ψηφοφόρων.
Το συγκεκριμένο σχέδιο θα αποκαλυφθεί τον Φεβρουάριο του 1965 από τον τότε πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου. Μερικούς μήνες αργότερα, τον Μάιο του 1965 η πολιτική ζωή του τόπου συνταράσσεται από την αποκάλυψη του «σχεδίου Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α.» (Αξιωματικοί Σώσατε Πατρίδα, Ιδανικά, Δημοκρατία, Αξιοκρατία). Η Δεξιά, μέσω στελεχών της ΕΡΕ, αυτή τη φορά, καταγγέλλει ότι υπήρχε μέσα στο στρατό οργάνωση με τα αρχικά αυτά και με απόκλιση προς τα «αριστερά». Πολιτικός αρχηγός, μάλιστα, αυτής της κίνησης καταγγέλθηκε ο γιος του πρωθυπουργού, Ανδρέας Παπανδρέου.
Στις 9 Ιουνίου 1965 ασκούνται διώξεις τόσο στους συντελεστές του ενός σχεδίου, όσο και του άλλου. Η πολιτική ζωή έχει, πλέον, μετατραπεί σε μια αρένα που άπαντες διψάνε για αίμα. Και επειδή, όπως λέει και ο θυμόσοφος λαός, στην αναμπουμπούλα ο λύκος χαίρεται, ο Γεώργιος Παπαδόπουλος βρίσκει χρόνο και χώρο ώστε να κάνει... τα δικά του.
Ένα σαμποτάζ που δεν ήταν σαμποτάζ
Μερικές ημέρες νωρίτερα, η 117 Μοίρα Πεδινού Πυροβολικού, με διοικητή τον Παπαδόπουλο και έδρα την Ορεστιάδα, απέστειλε στο Κιλκίς 23 αυτοκίνητα τύπου «Τζαίημς» (GMC), αρκετά από τα όποια έμειναν στο δρόμο από διάφορες βλάβες, οφειλόμενες κυρίως σε κακή συντήρηση.
'Όπως γίνεται, πάντα, σε τέτοιες περιπτώσεις στον στρατό, ξεκινά έρευνα προκειμένου να αποδοθούν ευθύνες. Απολογούμενος στους ανωτέρους του ο Παπαδόπουλος είπε πως τα προβλήματα στα οχήματα οφείλονται αφενός στη συνεχή επιβάρυνσή τους και αφετέρου σε πιθανό σαμποτάζ από φαντάρους κομμουνιστικών φρονημάτων.
Η καταγγελία είναι σοβαρή και έτσι ο Παπαδόπουλος καταφέρνει να τραβήξει από πάνω του (έτσι νόμιζε τουλάχιστον) τα φώτα, αφού δυο ημέρες πριν, του είχε ασκηθεί δίωξη για συμμετοχή στο σχέδιο «Περικλής»!
Πώς είχε στηθεί η όλη ιστορία; Μερικές ημέρες νωρίτερα, εκτελώντας εντολές του Παπαδόπουλου ο αξιωματικός πληροφοριών του Α2 γραφείου της μονάδας ανέθεσε σε έναν στρατιώτη «εμπιστοσύνης» να προσεγγίσει διάφορους συναδέλφους του, παριστάνοντας τον αγανακτισμένο από τα καψόνια φαντάρο, και να τους προτείνει δολιοφθορές στα αυτοκίνητα της μονάδας ως αντίδραση κατά της αυστηρής διοίκησης. Θύμα τους ο στρατιώτης Κ. Ματάτης που διέθετε το κατάλληλο προφίλ για να αποτελέσει στόχο. Παιδί αριστερών γονιών που χάθηκαν στον εμφύλιο και είχε φιλικές σχέσεις με υψηλόβαθμα στελέχη της Νεολαίας Λαμπράκη! Το βράδυ της 5ης Ιουνίου 1965, την ώρα που είχαν σκοπιά, ο Ματάτης πείθεται να δείξει στον «αγανακτισμένο φαντάρο» πώς μπορεί να βραχυκυκλωθεί το σύστημα πέδησης ενός αυτοκινήτου «Ρέο» (Μ32). Τη στιγμή της επίδειξης αξιωματικοί πού παραφύλαγαν, τον αιφνιδίασαν και τον συνέλαβαν.
Την επόμενη συνελήφθη και ο Δημήτρης Μπέκιος (αν και «εθνικόφρων», παιδί χωροφύλακα πού είχε πολεμήσει στο Γράμμο και στο Βίτσι), ο όποιος φαίνεται ότι είχε καταστρέψει ηθελημένα έναν αυτόματο διακόπτη, στην προσπάθεια του να δείξει στον λοχαγό του «πώς χαλάνε».
Στις 11 Ιουνίου, ο Παπαδόπουλος προώθησε ιεραρχικά το πόρισμα της προανάκρισης στο οποίο ισχυριζόταν ότι ανακάλυψε «οργανωμένη κομμουνιστική δολιοφθορά» και «κατασκοπεία» με «ευρύτατον δίκτυον συνενόχων», στρατιωτών και πολιτών (συνελήφθησαν τρεις ιδιώτες σε Μπραχάμι και Λουτράκι).
Στο πόρισμά του, ο Παπαδόπουλος υποστήριζε, μεταξύ άλλων, ότι οι κατηγορούμενοι στρατιώτες «έλαβον εντολήν όπως φονεύσουν διά φονικού οργάνου τον διοικητή τής 117 Μοίρας». Τον ίδιο, δηλαδή… Ένα κρίσιμο σημείο είναι πως λεπτομέρειες του πορίσματος του Παπαδόπουλου δημοσιεύθηκαν σε εφημερίδες στις 11 Ιουνίου που σημαίνει πως είχαν τις πληροφορίες από το προηγούμενο βράδυ! Πριν δηλαδή ο Παπαδόπουλος προωθήσει ιεραρχικά το πόρισμα της προανάκρισης!
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
