Αντίθετα με το πως μαθαίνουμε στα σχολεία την ιστορία της Επανάστασης του 1821, υπήρχαν πολλές στιγμές που η ομοψυχία και η αφιέρωση στον ιερό στόχο της απελευθέρωσης, δεν ήταν καθόλου δεδομένη. Ίσα – ίσα. Υπήρχαν και στιγμές που όχι απλά δεν ήταν δεδομένη αλλά προδόθηκε κιόλας. Σε μια από αυτές τις στιγμές, πιθανότατα τη σημαντικότερη, πρωταγωνιστές ήταν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και ο οπλαρχηγός Δημήτρης Νενέκος. Ο πρώτος, μια ημέρα σαν σήμερα, προκειμένου να σώσει την Επανάσταση απείλησε με τσεκούρι και φωτιά τους προσκυνημένους. Ο δεύτερος από αγωνιστής του απελευθερωτικού αγώνα, κατέληξε να μείνει στην ιστορία ως συνώνυμο της προδοσίας, της δουλοπρέπειας και της υποταγής.
Η προδοσία που έθεσε σε κίνδυνο την Επανάσταση
Στις αρχές του 1827 ο Ιμπραήμ σάρωνε στην κυριολεξία την ευρύτερη περιοχή της Αχαΐας. Με βία και τρόμο έκανε τη ζωή των Ελλήνων ανυπόφορη καταστρέφοντας τις περιουσίες τους. Ο Τούρκος αξιωματικός δεν άφηνε τίποτα όρθιο και όσο περνούσε ο καιρός τόσο πιο σκληρός γινόταν.
Στόχος του ήταν να τους ωθήσει στο λεγόμενο «προσκύνημα» υπογράφοντας ένα ειδικό πιστοποιητικό γνωστό ως «ράι μπουγιουρντί» ή «προσκυνοχάρτι». Όποιοι το έκαναν αυτό επέστρεφαν στην κατάσταση του υπηκόου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και απολάμβαναν όλα τα προνόμια, όπως λεφτά, χωράφια, φαγητό και κυρίως προστασία.
Το ζήτημα, ωστόσο, είναι πως ο Ιμπράημ σε αυτή την εκστρατεία τρομοκρατίας είχε σαν σύμμαχό του, τον άλλοτε οπλαρχηγό της Επανάστασης, Δημήτρη Νενέκο, ο οποίος μαγεύτηκε από τα πλούτη και τη δόξα που του έταξε ο Ιμπραήμ πασάς και όχι απλά υπέγραψε το «προσκυνοχάρτι» αλλά εξαπέλυσε σε βάρος των χωρικών ένα πρωτοφανές κύμα βίας και τρομοκρατίας για να τους αναγκάσει να κάνουν το ίδιο. Όλοι έτρεμαν τον Ιμπράημ και φοβόντουσαν τον Νενέκο με αποτέλεσμα η επανάσταση στην ευρύτερη περιοχή να πνέει τα λοίσθια.
Επιστέγασμα αυτής της ανίερης συμμαχίας ήταν τα όσα έγιναν στο χάνι του Βερβένικου. Μια ημέρα ο Ιμπραήμ με λίγους στρατιώτες ξεκίνησε για τα Καλάβρυτα αλλά στο χάνι του Βερβένικου χάθηκε μέσα στο δάσος. Ο μόνος που ήξερε που βρισκόταν ήταν ο Νενέκος που ακολουθούταν από μεγάλη δύναμη ανδρών. Εκείνη την ημέρα ο Νενέκος θα μπορούσε να αιχμαλωτίσει ή ακόμα και να σκοτώσει τον Ιμπραήμ και να δώσει νέα πνοή στην επανάσταση (ίσως και την χαριστική βολή στους Τούρκους) και κυρίως να ανακουφίσει τους δοκιμαζόμενους Έλληνες. Εκείνος, ωστόσο, προτίμησε να μείνει πιστός στη συμφωνία με τον πασά και τον οδήγησε με ασφάλεια έξω από το δάσος, σε ασφαλές μέρος.
Η οργή του Κολοκοτρώνη και το τέλος του Νενέκου
Μια ημέρα σαν σήμερα, λοιπόν, ο Κολοκοτρώνης έμαθε για το συγκεκριμένο περιστατικό και εξοργισμένος είπε το ιστορικό «τσεκούρι και φωτιά στους προσκυνημένους» και εξαπέλυσε μια δίχως προηγούμενο τρομοκρατία σε βάρος της τρομοκρατίας του Ιμπραήμ! Παράλληλα, έδωσε εντολή να εντοπιστεί και να εκτελεστεί ο Νενέκος, πάση θυσία.
Ο Γέρος του Μοριά εννοούσε κάθε λέξη από αυτές που έλεγε. Το επόμενο διάστημα, λοιπόν, έστελνε τους άνδρες τους στα χωριά της περιοχής, έβρισκαν αυτούς που πρωτοστατούσαν στο προσκύνημα και τους κρεμούσαν προς παραδειγματισμό στις κεντρικές πλατείες.
«Εις Ελόγου Σας χωρία της Λιοδώρας, όλα από Ζάτουνα έως Ασπρα Οσπήτια. Ευθύς όπου λάβετε το παρόν μου να ακούσετε την φωνήν του γενναιοτάτου χιλιάρχου Δημητράκη Πλαπούτα, τον οποίον διορίζω με πληρεξουσιότητα να πάρη τα άρματα σας και όλοι μαζύ να ελθήτε το ογληγορώτερον κατά το χρέος σας. Του έδωσα άδεια δια εκείνους από εσάς όπου δεν θελήσουν να θύση και να απολέση με φωτιά και τζεκούρι, οι δε λοιποί είσθε εις την αγάπην μου και κάμνετε το χρέος σας με προυθυμίαν, και ελπίζω ότι θ’ ακολουθήσετε χωρίς δυσκολίας. Ακολουθήσατε λοιπόν καθώς σας γράφω και ακολουθήσατε τον Καπιτάν Δημητράκη να προφθάσετε το ογληγορώτερον» ανέφερε ο Κολοκοτρώνης σε επιστολή του, χωρίς να αφήνει το παραμικρό περιθώριο για… παρερμηνείες σχετικά με τις προθέσεις του.
Σταδιακά η εικόνα στην Πελοπόννησο άρχισε και πάλι να αλλάζει. Η επανάσταση άρχιζε πάλι να «ανθίζει». Το μόνο που απέμενε ήταν να τιμωρηθεί ο Νενέκος. Αυτό τελικά έγινε το 1828. Ο Νενέκος βρήκε το θάνατο από το μαχαίρι του αδερφού του οπλαρχηγού Αθανάσιου Σαγιά τον οποίο είχε σκοτώσει μερικά χρόνια νωρίτερα, προκειμένου να ανελιχθεί. Η είδηση της δολοφονίας του Νενέκου, έγινε γνωστή με την ταχύτητα της αστραπής και έβαλε οριστικό τέλος στο προσκύνημα.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
