Η ιστορία του Νικήτα Σταματελόπουλου, του ήρωα της Επανάστασης του 1821, που έμεινε γνωστός ως ο Νικηταράς ο Τουρκοφάγος, έχει τη φωτεινή και τη σκοτεινή πλευρά της. Η φωτεινή πλευρά έχει να κάνει με όσα ο ίδιος απλόχερα έδωσε στον απελευθερωτικό αγώνα. Η σκοτεινή έχει να κάνει με το πως τον αντιμετώπισε η ίδια η πολιτεία. Αφού τον δίκασε και τον φυλάκισε, καταστρέφοντας την ήδη εύθραυστη, υγεία του, του έδωσε άδεια για να... ζητιανεύει, ώστε να έχει ένα εισόδημα αφού, πλέον, ήταν τυφλός και δεν μπορούσε να κάνει κάτι άλλο για να ζήσει.
Με το τουφέκι στα χέρια από 11 ετών
Η ζωή του Νικηταρά είναι συνυφασμένη με την επανάσταση. Γιος του κλέφτη Σταματέλου Τουρκολέκα και της Σοφίας Καρούτσου, αδελφής της γυναίκας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, βγήκε και ο ίδιος στο κλαρί σε ηλικία μόλις 11 ετών με την ομάδα του πατέρα του και στη συνέχεια εντάχθηκε στο σώμα του πρωτοκλέφτη Ζαχαριά Μπαρμπιτσιώτη.
Ο Νικηταράς αφού υπηρέτησε στο ρωσικό τάγμα που πολέμησε τον Ναπολέοντα στην Ιταλία, εντάχθηκε στον Γαλλικό στρατό που είχε καταλάβει τη Ζάκυνθο. Εκεί μυήθηκε στα μυστικά του πολέμου και έγινε γνωστός στους στρατιωτικούς κύκλους για το θάρρος και την τόλμη του.
Στις 18 Οκτωβρίου 1818, ενώ βρισκόταν στην Καλαμάτα, μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Με τον θείο του Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και τον Παπαφλέσσα συνέβαλε στην προετοιμασία του Εθνικού Ξεσηκωμού και στις 23 Μαρτίου 1821 μπήκε στην Καλαμάτα μαζί με τους άλλους στρατιωτικούς αρχηγούς.
Πήρε μέρος και ξεχώρισε στις μάχες για την κατάληψη της Τριπολιτσάς και του Βαλτετσίου. Ο θρύλος του Νικηταρά του Τουρκοφάγου, ωστόσο, «χτίστηκε» στη μάχη των Δολιανών. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό εκείνης της μάχης είναι πως ήταν η πρώτη της Επανάστασης που έγινε εντός οικισμού και όχι σε ανοιχτό πεδίο. Εκεί ήταν που ο Νικηταράς εφάρμοσε όλα όσα είχε μάθει για την τέχνη του πολέμου.
Ο Σταματελόπουλος με μερικές εκατοντάδες άνδρες ταμπουρώθηκε μέσα σε 13 σπίτι στο χωριό και από εκεί έδωσε την μάχη του απέναντι στους περίπου 6.000 Τούρκους. Η μάχη κράτησε όλη την ημέρα και στο τέλος οι Τούρκοι του Κεχαγιάμπεη, αποδεκατισμένοι, άφησαν πίσω τους νεκρούς και κανόνια και επέστρεψαν στην Τριπολιτσά ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την περίφημη Άλωση. Τα κατορθώματα του Σταματελόπουλου στη μάχη των Δολιανών έγιναν γνωστά και έτσι ο οπλαρχηγός πήρε το προσωνύμιο «Νικηταράς ο Τουρκοφάγος».
Μέχρι το τέλος του Αγώνα ο Νικηταράς πολέμησε όπου τον καλούσε το καθήκον. Ήταν από εκείνους που συνέβαλαν στη νίκη στα Δερβενάκια. Διακρίθηκε στη Μάχη του Αγιονορίου, που αποτελείωσε τη στρατιά του Δράμαλη δύο μέρες μετά τη Μάχη στα Δερβανάκια. Πολέμησε μαζί με τον Υψηλάντη και τον Παπαφλέσσα και απέκρουσαν τον τουρκικό στρατό στη χαράδρα του Αγίου Σώστη.
Ο οπλαρχηγός που αρνιόταν να πάρει λάφυρα
Ο Νικηταράς ήταν σπάνιος χαρακτήρας. Όταν μετά την Άλωσης της Τριπολιτσάς, όλοι μοίρασαν τα λάφυρα εκείνος δεν θέλησε τίποτα. Ακόμα και ένα αδαμαντοκόλλητο σπαθί που του προσφέρθηκε, το δώρισε στην κυβέρνηση σε έρανο για την ενίσχυση του Μεσολογγίου ! Λέγεται πως κάποτε ο εθνικός δικαστής Γεώργιος Τερτσέτης ρώτησε τον Νικηταρά πώς κι έμεινε φτωχός και δεν πήρε ποτέ του λάφυρα από τις μάχες. Ο Νικηταράς απάντησε: «Πραματευτής δεν ήμουνα. Η μοίρα μου το θέλησε να γίνω καπετάνιος. Μα δε θα ήτανε σωστό να κάμω πραμάτεια το καπετανιλίκι μου για να καζαντίσω…»!
Μία άλλη, επίσης ενδεικτική του χαρακτήρα του, ιστορία είναι μετά τη μάχη του Άγιου Σώστη όταν οι πολεμιστές άρχισαν να μοιράζουν τα λάφυρα. Αναζήτησαν τον Νικηταρά. Αυτός είχε αποτραβηχτεί. Τον βρήκαν και τον ρώτησαν τι θέλει κι αυτός τους απάντησε: «Δεν θέλω τίποτα. Θέλω να δω την πατρίδα μου λεύτερη». Με το ζόρι του χάρισαν ένα άλογο μεγαλόσωμο και ένα σπαθί!
Στον εμφύλιο τάχθηκε στο πλευρό του Κολοκοτρώνη και μετά την απελευθέρωση στο πλευρό του κυβερνήτη, του Ιωάννη Καποδίστρια. Επί Όθωνος περιέπεσε σε δυσμένεια, επειδή υποστήριζε το αντιπολιτευόμενο Ρωσικό Κόμμα. Προφυλακίστηκε το 1839 ως αρχηγός συνωμοτικής ομάδας!
Δικάστηκε αλλά αθωώθηκε «ελλείψει στοιχείων». Το κακό, ωστόσο, για τον ίδιο ήταν πως η κράτηση του παρατάθηκε κάτι που κλόνισε ακόμα περισσότερο την ευθραυστή υγεία του. Όταν αποφυλακίστηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 1841 ήταν, πλέον, σχεδόν τυφλός και αποτραβήχτηκε με την οικογένειά του στον Πειραιά. Ο πολέμαρχος των Δερβενακίων, ο Τουρκοφάγος των Δολιανών είχε πάρει άδεια από την πολιτεία να ζητιανεύει κάθε Παρασκευή έξω από το ναό της Ευαγγελίστρίας.
Μετά την εξέγερση της 3ης του Σεπτέμβρη του απονεμήθηκε ο βαθμός του υποστρατήγου και έλαβε μία τιμητική σύνταξη, η οποία ήταν ο μόνος πόρος της ζωής του. Ο Νικηταράς είχε δανείσει στο Ελληνικό έθνος 12.225 φοινίκια και 105.000 γρόσια, τα οποία διεκδικούσε και διεκδίκησε και η οικογένειά του μετά το θάνατό του, αλλά ποτέ δεν έλαβαν!
Μια ημέρα σαν σήμερα, στις 25 Σεπτεμβρίου 1849, ο Νικηταράς ο Τουρκοφάγος έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 67 ετών. Τάφηκε στο Α' Κοιμητήριο Αθηνών, όπως ο ίδιος επιθυμούσε, δίπλα στον θείο του, Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
