Οι τουρίστες που έχουν χαθεί και αναζητούνται ή έχουν εντοπιστεί νεκροί στην Ελλάδα τον τελευταίο μήνα έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης τόσο στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό. Όμως προκύπτει ένα βασικό ερώτημα: Για ποιο λόγο έχουν εξαφανιστεί τόσοι άνθρωποι σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα;
Η «μαύρη» αρχή έγινε με τον Μάικλ Μόσλεϊ στη Σύμη, ο οποίος εντοπίστηκε νεκρός μετά από μία σχεδόν εβδομάδα αναζητήσεων. Το περασμένο Σάββατο, ένας Ολλανδός τουρίστας βρέθηκε νεκρός στη Σάμο. Την επόμενη ημέρα, το πτώμα ενός Αμερικανού τουρίστα βρέθηκε στο Μαθράκι.
Ένας άλλος Αμερικανός τουρίστας αγνοείται από τότε που ξεκίνησε για πεζοπορία στις 11 Ιουνίου στην Αμοργό και δύο Γαλλίδες εξαφανίστηκαν στη Σίκινο αφού πήγαν και αυτές για περίπατο.
Παρόλο που εκκρεμούν οι σχετικές εξετάσεις για να διαπιστωθούν τα ακριβή αίτια των θανάτων, οι αρχές προειδοποιούν τους επισκέπτες στην Ελλάδα να μην υποτιμούν τις επιπτώσεις των πολύ υψηλών θερμοκρασιών.
«Υπάρχει ένα κοινό μοτίβο», δήλωσε στο Reuters ο Πέτρος Βασιλάκης, εκπρόσωπος της αστυνομίας στο Νότιο Αιγαίο. «Όλοι πήγαν για πεζοπορία εν μέσω υψηλών θερμοκρασιών».
Όπως αναφέρει το CNN, ορισμένοι επιστήμονες τονίζουν ότι αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα αποτελεί προειδοποίηση σχετικά με τις επιπτώσεις της ακραίας ζέστης στο σώμα και ειδικότερα στον εγκέφαλο, καθώς ενδεχομένως προκαλείται σύγχυση, επηρεάζονται οι ικανότητες λήψης αποφάσεων των ανθρώπων, ακόμα και την αντίληψή τους για τον κίνδυνο.
«Ο εγκέφαλος είναι το κλειδί για όλα»
Καθώς η κλιματική αλλαγή φέρνει μεγαλύτερους και σοβαρότερους καύσωνες, οι επιστήμονες προσπαθούν να «αποκρυπτογραφήσουν» πώς θα αντεπεξέλθει ο εγκέφαλός μας.
Η έρευνα έχει παραδοσιακά επικεντρωθεί στις επιπτώσεις της ακραίας ζέστης στους μύες, το δέρμα, τους πνεύμονες και την καρδιά, αλλά «ο εγκέφαλος, για μένα, είναι το κλειδί για όλα», δήλωσε ο Damian Bailey, καθηγητής φυσιολογίας και βιοχημείας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Ουαλίας. Είναι ο «κύριος διακόπτης» για το σώμα, δήλωσε στο CNN.
Στον εγκέφαλο ρυθμίζεται η θερμοκρασία του σώματος. Ο υποθάλαμος, μια μικρή δομή σε σχήμα διαμαντιού, λειτουργεί ως θερμοστάτης και διατηρεί την εσωτερική θερμοκρασία του σώματος στους 37 βαθμούς Κελσίου ή πολύ κοντά σε αυτούς.
Όταν κάνει ζέστη, ο υποθάλαμος ενεργοποιεί τους ιδρωτοποιούς αδένες και διευρύνει τα αιμοφόρα αγγεία για να δροσίσει το σώμα. Αλλά ο εγκέφαλος λειτουργεί καλά μέσα σε ένα στενό εύρος θερμοκρασιών και ακόμη και μικρές αλλαγές μπορούν να τον επηρεάσουν.
Πολλοί άνθρωποι θα είναι εξοικειωμένοι με το αίσθημα βραδύτητας και τεμπελιάς μια ζεστή καλοκαιρινή μέρα. Αλλά, καθώς η ζέστη αυξάνεται, μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των υγρών στο σώμα και της μείωσης της ροής του αίματος στον εγκέφαλο, δήλωσε η Bailey.
Οι δοκιμές που έχει κάνει ο ίδιος σε συμμετέχοντες ερευνητές σε έναν περιβαλλοντικό θάλαμο, όπου ανέβασε τη θερμοκρασία από 21 έως 40 βαθμούς Κελσίου, έδειξαν πτώση της ροής του αίματος προς τον εγκέφαλο κατά περίπου 9% έως 10%.
«Αυτό είναι μεγάλη υπόθεση όσον αφορά τη μη παροχή αρκετού καυσίμου σε έναν κινητήρα που λειτουργεί συνεχώς σε υψηλές ταχύτητες», δήλωσε ο Bailey.
«Η ακραία ζέστη μπορεί να διαταράξει την τυπική εγκεφαλική δραστηριότητα», δήλωσε ο Kim Meidenbauer, νευροεπιστήμονας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον.
«Τα δίκτυα του εγκεφάλου που συνήθως επιτρέπουν στους ανθρώπους να σκέφτονται καθαρά, να συλλογίζονται, να θυμούνται και να κατασκευάζουν και να διατυπώνουν ιδέες, μπορεί να "βγουν εκτός ελέγχου"», δήλωσε στο CNN.
Δυσκολεύεται η λήψη σύνθετων αποφάσεων, όπως για παράδειγμα ποιο μονοπάτι να ακολουθήσετε σε μια πεζοπορία - μια απόφαση που ακούγεται απλή, αλλά απαιτεί τη στάθμιση πολλών διαφορετικών παραγόντων.
Υπάρχουν επίσης στοιχεία που δείχνουν ότι οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να πάρουν ριψοκίνδυνες αποφάσεις και να εμπλακούν σε παρορμητική συμπεριφορά όταν εκτίθενται στη ζέστη, πρόσθεσε.
Η αλλοιωμένη αντίληψη του κινδύνου σε συνδυασμό με τη μειωμένη γνωστική λειτουργία μπορεί να έχει πολύ σοβαρές συνέπειες. «Δεν μιλάμε απλώς για το ενδεχόμενο να ζεσταθείς λίγο παραπάνω και ίσως να πάθεις ένα ηλιακό έγκαυμα», είπε. «Μιλάμε για δυνητικά απειλητικές για τη ζωή (καταστάσεις), όπως το να παίρνεις κακές αποφάσεις, να θολώνει η κρίση σου».
Οι επιστήμονες μόλις τώρα αρχίζουν να ξετυλίγουν το φάσμα των επιπτώσεων που έχει η ζέστη στον εγκέφαλο, όχι μόνο όσον αφορά τη λήψη αποφάσεων, αλλά και τη διάθεση, τα συναισθήματα και την ψυχική υγεία.
«Η κατανόησή μας είναι πραγματικά ελάχιστη», δήλωσε ο Meidenbauer. «Είναι ένας σημαντικός άγνωστος τομέας σε αυτό το σημείο».
Ποιοι είναι ευάλωτοι;
Ορισμένοι άνθρωποι είναι πιο ευάλωτοι στη ζέστη από άλλους. Οι ηλικιωμένοι, ιδίως οι άνω των 65 ετών, κινδυνεύουν περισσότερο, επειδή το σώμα τους δεν μπορεί να ρυθμιστεί πάντα τόσο καλά. Οι άνθρωποι που εξαφανίστηκαν στην Ελλάδα ήταν όλοι γύρω στα 50 και άνω.
Τα πολύ μικρά παιδιά και οι έγκυες γυναίκες αντιμετωπίζουν επίσης αυξημένο κίνδυνο, όπως και τα άτομα με προϋπάρχουσες παθήσεις, συμπεριλαμβανομένων των παθήσεων ψυχικής υγείας. Αλλά η ζέστη μπορεί να είναι επικίνδυνη για τον καθένα.
Το 2016, μια ομάδα επιστημόνων παρακολούθησε 44 φοιτητές κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα στη Βοστώνη και διαπίστωσε ότι όσοι δεν είχαν κλιματισμό παρουσίασαν σημαντική μείωση των γνωστικών επιδόσεων.
«Κανείς δεν έχει ανοσία στις επιπτώσεις της ζέστης στην υγεία», δήλωσε ο Jose Guillermo Cedeño Laurent, ένας από τους συγγραφείς της έρευνας και επίκουρος καθηγητής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Rutgers. «Ο εγκέφαλός μας είναι ένα εξαιρετικά ευαίσθητο όργανο», είπε.
Κάποιος που είναι πολύ γυμνασμένος κατανοεί τους κινδύνους και κουβαλάει άφθονο νερό εξακολουθεί να παίζει σαν σε τυχερό παιχνίδι αν αποφασίσει να πάει για πεζοπορία σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, δήλωσε η Bailey.
«Παίρνετε λάθος αποφάσεις και αυτό μπορεί να σας κοστίσει τη ζωή σας».
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
