Αν ήταν ταινία θα ήταν το απόλυτο κατασκοπευτικό θρίλερ. Η υπόθεση του Αλφρεντ Ντρέιφους, ωστόσο, ήταν μια πέρα για πέρα αληθινή ιστορία. Ήταν η επιτομή της δικαστικής πλάνης. Για πολλούς ήταν η σοβαρότερη και κυριότερη ένδειξη του ολοένα και αυξανόμενου αντισημιτισμού στην Ευρώπη του 20ου αιώνα. Ο Αλφρεντ Ντρέιφους, που πέθανε μια ημέρα σαν σήμερα, ήταν το απόλυτο θύμα μιας πλεκτάνης που έμεινε στην ιστορία εξαιτίας του «κατηγορώ» που έγραψε ο Εμίλ Ζολά.
Ενα κατασκοπευτικό θρίλερ – Μία δικαστική πλάνη
Παρίσι. Τέλη Σεπτεμβρίου του 1984. Οι σχέσεις μεταξύ της Γαλλίας και της Γερμανίας είναι τεταμένες. Στη γερμανική πρεσβεία στο Παρίσι η καθαρίστρια άδειαζε τα καλάθια απορριμμάτων από τα γραφεία. Δεν τα πετούσε όμως. Αφού τα έβαζε προσεκτικά σε φακέλους και τα έστελνε στις μυστικές υπηρεσίες της Γαλλίας. Η καθαρίστρια φυσικά και δεν ήταν... καθαρίστρια. Ήταν η μαντάμ Μπαστιάν. Μυστική πράκτορας. Ανάμεσα σε αυτά τα χαρτιά που μάζεψε μια ημέρα ήταν και μια ανυπόγραφη επιστολή που είχε σαν αποδέκτη τον γερμανό στρατιωτικό ακόλουθο Σβάρτσκοππεν.
Ηταν μια επιστολή κάποιου πληροφοριοδότη που υποσχόταν στον Σβάρτσκοππεν μια σειρά από «σημειώσεις» που αφορούσαν πλήθος στρατιωτικών ζητημάτων... άκρως εμπιστευτικών. Τα χαρτιά αυτά στέλονται αμέσως στο γαλλικό δίκτυο αντικατασκοπίας, που ονομάζεται «Υπηρεσία Στατιστικής». Το ζήτημα, ωστόσο, είναι πως ακόμα και όταν ξέσπασε το σκάνδαλο ουδέποτε δεν δημοσιεύτηκε τι είδους στρατιωτικά θέματα αφορούσε. Ούτε στο δικαστήριο που ακολούθησε αναφέρθηκε κάτι.
Ο γάλλος υπουργός των Στρατιωτικών, στρατηγός Μερσιέ, ανήγαγε αυτή την επιστολή σε πολύ σοβαρή υπόθεση προδοσίας διατάζοντας σχετικά την άμεση έναρξη των ανακρίσεων και την ταχεία σύλληψη και καταδίκη του προδότη. Έγιναν πολλές έρευνες με σημαντικότερη αυτή στο γραφικό χαρακτήρα του άγνωστου αποστολέα.
Στις 15 Οκτωβρίου του 1894 ο λοχαγός Αλφρεντ Ντρέιφους συλλαμβάνεται ως ο βασικός ύποπτος. Αρχίζει η τακτική ανάκρισή του. Βρίσκεται κατηγορούμενος για προδοσία, παρά την έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων. Αρχές Νοεμβρίου του 1894 ο Ντρέιφους οδηγήθηκε ενώπιον του Στρατοδικείου, που συνήλθε στο Παρίσι με τη σε βάρος του κατηγορία της προδοσίας που βασίστηκε σε απλές υποψίες. Μετά από μια δίκη - παρωδία, ο Ντρέιφους καταδικάστηκε σε καθαίρεση του βαθμού του και ισόβια κάθειρξη σε καθεστώς πλήρους απομόνωσης στο Νησί του Διαβόλου (τόπος εξορίας) στη Γαλλική Γουιάνα για να εκτίσει την ποινή του.
Η υπόθεση φαινόμενα έκλεισε αλλά μόνο αυτό δεν είχε συμβεί... Στις αρχές του 1896,αποκαλύπεται η δράση ενός προδότη! Αυτή τη φορά ήταν ο πραγματικός προδότης στις τάξεις του γαλλικού στρατού. Επρόκειτο για τον ουγγρικής καταγωγής ταγματάρχη Φέρντιναντ Εστερχάζι. Πολλοί πίστεψαν πως είχε έρθει η ώρα να γίνει αναψηλάφηση της δίκης του Ντρέιφους που θα οδηγούσε στην αποφυλάκισή του. Κάτι τέτοιο, ωστόσο δεν έγινε.
Ο Εμίλ Ζολά και το περίφημο «κατηγορώ»
Το ζήτημα, ωστόσο, πλέον ήταν πως η υπόθεση Ντρέιφους είχε πάρει μια εντελώς άλλη διάσταση. Η Γαλλία χωρίστηκε στη μέση. Από τη μια όλες οι προοδευτικές δυνάμεις, οι διανοούμενοι και πολλές πνευματικές δυνάμεις της χώρας που στάθηκαν στο πλευρό του άδικα φυλακισμένου Ντρέιφους. Από την άλλη όλο το κατεστημένο της χώρας που αντιστεκόταν σθεναρά σε κάθε προσπάθεια αποφυλάκισης του αξιωματικού του πυροβολικού με τις εβραϊκές ρίζες .Όποιος δεν ήταν μαζί τους ήταν αυτόματα και εχθρούς του έθνους. Ο στρατός, όταν διαπίστωσε το λάθος, χρησιμοποίησε κάθε μέσο για να το συγκαλύψει.
Και τότε μπαίνει στην υπόθεση ο Εμίλ Ζολά, ο οποίος στις 13 Ιανουαρίου του 1898 δημοσίευσε στην εφημερίδα «L' Aurore» μια ανοιχτή επιστολή προς τον πρόεδρο της χώρας, υπό τον τίτλο «Κατηγορώ».Το τεύχος της εφημερίδας τυπώθηκε σε 300.000 αντίτυπα αντί των 30.000 που ήταν ο συνηθισμένος αριθμός και έγινε ανάρπαστο.
«Κατηγορώ τον αντισυνταγματάρχη Πατύ ντε Κλαμ, γιατί υπήρξε ο σατανικός δράστης της δικαστικής πλάνης...
Κατηγορώ τον στρατηγό Μερσιέ γιατί, το λιγότερο από πνευματική ανεπάρκεια, έγινε συνένοχος του μεγαλύτερου ανομήματος του αιώνα...
Κατηγορώ τον στρατηγό Μπιγιό, γιατί είχε στα χέρια του αναμφισβήτητες αποδείξεις της αθωότητας του Ντρέιφους και τις έπνιξε...
Κατηγορώ τον στρατηγό ντε Μπουαντέφρ και τον στρατηγό Γκονζ, γιατί υπήρξαν συνένοχοι του ίδιου εγκλήματος...
Κατηγορώ τον στρατηγό ντε Πελλιέ και τον ταγματάρχη Ραβαρί, γιατί έκαμαν μια εγκληματική προανάκριση, με την πιο τερατώδη μεροληψία...
Κατηγορώ τους τρεις γραφολόγους Μπελόμ, Βαρινιάρ και Γουάρ, γιατί συντάξανε ψεύτικες εκθέσεις απατεώνων...
Κατηγορώ το υπουργείο Στρατιωτικών και το Επιτελείο, γιατί έκαμαν στις εφημερίδες ιδιαίτερα στην «Αστραπή» και στην «Ηχώ των Παρισίων», μια βδελυρή και απαράδεκτη εκστρατεία για να παραπλανήσουν τη κοινή γνώμη...
Κατηγορώ, τέλος, το πρώτο Στρατοδικείο γιατί παραβίασε το δίκαιο...» έγραφε μεταξύ άλλων ο Ζολά.
Ακολούθησε μια έντονη διαμάχη ανάμεσα στις δυο πλευρές η οποία σε πολλές περιπτώσεις πήρε βίαιη μορφή. Τελικά η κυβέρνηση έπεσε υπό το βάρος των αποκαλύψεων. Το κείμενο του Ζολά αποτέλεσε την κύρια αιτία για την αναψηλάφηση της υπόθεσης, που οδήγησε τελικά στην αθώωση του Ντρέιφους,. Το 1899 το εφετείο παρέπεμψε τον Ντρέιφους στο Πολεμικό Συμβούλιο. Ο Ντρέιφους πήρε χάρη, αθωώθηκε και του απονεμήθηκε το μετάλλιο της Λεγεώνας της Τιμής. Κατόπιν μικρής θητείας στον στρατό, όπου πήρε το αξίωμα του ταγματάρχη, αποστρατεύθηκε. Πέθανε, μια ημέρα σαν σήμερα, στο Παρίσι σε ηλικία 76 ετών.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
