«Ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται», λέει ο θυμόσοφος λαός και αυτό ακριβώς συνέβη τα χαράματα της 20ης Ιουλίου του 1974. Είναι η αποφράδα ημέρα που η Τουρκία ξεκίνησε στην εισβολή στην Κύπρο με την κωδική ονομασία «Αττίλας» με αποβατικές και αεροπορικές επιχειρήσεις. Συμμετείχαν συνολικά γύρω στους 40.000 άνδρες υπό τη διοίκηση του αντιστρατήγου Νουρετίν Ερσίν. Η Τουρκία υποστήριξε ότι δεν επρόκειτο για εισβολή, αλλά για «ειρηνική επέμβαση», με σκοπό την επαναφορά της συνταγματικής τάξης στην Κύπρο, που είχε καταλυθεί από το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου.
Το μαύρο ξημέρωμα που έπιασε την ελληνική πλευρά στον ύπνο
Ήταν λίγο μετά τις 5 το πρωί. Μια ημέρα σαν σήμερα. Στις 20 Ιουλίου 1974. Μόλις πέντε ημέρες μετά το υποκινούμενο από τη χούντα της Αθήνας, πραξικόπημα κατά του Μακαρίου. Ο Τουρκικός στρατός άρχισε να αποβιβάζει δυνάμεις στην περιοχή Πέντε Μίλι, οκτώ χιλιόμετρα δυτικά της Κερύνειας. Οι κάτοικοι της περιοχής βρέθηκαν ξαφνικά μπροστά σε ένα στρατό που είχε εισβάλει στον τόπο τους και έδειξε από την πρώτη στιγμή το σκληρό του πρόσωπο. Άοπλοι πολίτες δολοφονήθηκαν, γυναίκες βιάστηκαν και αιχμάλωτοι στρατιώτες εκτελέστηκαν. Οικογένειες έφυγαν για να γλιτώσουν, να προλάβουν να μη σκοτωθούν από τους πυροβολισμούς και τους στρατιώτες που εισέβαλλαν στα σπίτια, παίρνοντας αιχμαλώτους και «θερίζοντας» τον θάνατο στο πέρασμά τους. Οι περισσότεροι έφυγαν χωρίς να πάρουν τίποτα μαζί τους, με τα ρούχα που φορούσαν, δίχως φαγητό και νερό. Όλοι τους πίστευαν πως είναι παροδικό, πως μόλις τελειώσει όλο αυτό θα γυρίσουν στα σπίτια τους και θα επιστρέψουν στη ζωή τους.
Ταυτόχρονα, σμήνη τουρκικών αεροπλάνων άρχισαν τις επιθέσεις, συνεχώς και κατά κύματα κατά της ευρύτερης περιοχής της Κερύνειας και της Λευκωσίας, ενώ άλλα αεροσκάφη και ελικόπτερα επιχειρούσαν ρίψεις αλεξιπτωτιστών σε επίκαιρα σημεία.
Η ελληνική πλευρά πιάστηκε κυριολεκτικά στον ύπνο. Η αντίδρασή της ήταν ανεξήγητα αργοπορημένη αν και μετά από χρόνια αποκαλύφθηκε πως η ΚΥΠ γνώριζε τα πάντα από την αρχή. Και το ελληνικό Πεντάγωνο, όμως, γνώριζε τις κινήσεις των Τούρκων. Θεώρησε, όμως, οτι... μπλοφάρουν. Μόλις στις 8:40 το πρωί (πάνω από τρεις ώρες αργότερα) δόθηκε επισήμως από την Αθήνα η εντολή εφαρμογής των πολεμικών σχεδίων, ενώ το ελληνικό ραδιόφωνο, μετέδωσε την είδηση γύρω στις 11 το πρωί.
Η δικτατορία στην Αθήνα αιφνιδιασμένη αρχίζει να παρουσιάζει εικόνα διάλυσης. Κηρύσσει γενική επιστράτευση, η οποία εξελίσσεται σε φιάσκο, δείχνοντας την τραγική κατάσταση που βρισκόταν ο Ελληνικός Στρατός. Και να φανταστεί κανείς πως η εισβολή των Τούρκων ήταν μια επιχείρηση στημένη στο πόδι. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που έγραψε στα απομνημονεύματα του ο Τούρκος στρατηγός Μπεντρεντίν Ντεμιρέλ, ο οποίος ήταν ο διοικητής 39ης Μεραρχίας Πεζικού που αποτέλεσε το πρώτο κύμα της απόβασης στις ακτές της Κερύνειας. «Αναρωτιέμαι σήμερα αν τότε εκείνη η ακτή είχε εμπόδια ή ήταν ναρκοθετημένη! Τι θα κάναμε; Ποια άλλη ακτή θα επιλέγαμε και θα ερευνούσαμε; Ήταν ποτέ δυνατόν αφού η επιχείρηση στην Κύπρο θα άρχιζε το πρωί της 20ης Ιουλίου, να ψάχναμε άλλη ακτή και να την ερευνούσαμε κιόλας; Υπήρχε επαρκής χρόνος;». Είναι προφανές ότι από τη μία οι Τούρκοι δεν είχαν προβεί σε επαρκή προπαρασκευή και από την άλλη οι ελληνικές δυνάμεις αν και ανέμεναν μια τουρκική κίνηση δεν είχαν προετοιμάσει την άμυνα.
Η χλιαρή αντίδραση της διεθνούς κοινότητας
Στην περιοχή που οι Τούρκοι έκαναν την απόβαση υπήρχαν δύο κυπριακά τάγματα πεζικού. Κανένα από τα δύο δεν κινητοποιήθηκε για να αντισταθεί στην απόβαση (αποβίβαση) των Τούρκων. Το 281 Τάγμα Πεζικού είχε σταλεί να κυνηγήσει τον Μακάριο που είχε διαφύγει από την επίθεση των πραξικοπηματιών στο Προεδρικό Μέγαρο και το άλλο είχε λάβει οδηγίες να μην κάνει απολύτως τίποτα.
Οι μονάδες της Εθνικής Φρουράς και της ΕΛΔΥΚ, όταν κινητοποιήθηκαν άρχισαν να πολεμούν με ηρωική αυτοθυσία, χωρίς μάλιστα να διαθέτουν αεροπορική κάλυψη και σύγχρονο οπλισμό.Στο μεταξύ, άρχισε να κινητοποιείται και ο ελληνοκυπριακός ανδρικός πληθυσμός και να μετέχει στον άνισο αγώνα με ό,τι διέθετε ο καθένας, πυροβολώντας από τις στέγες των σπιτιών του κατά των εισβολέων αλεξιπτωτιστών.
Ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Τζόζεφ Σίσκο, που βρίσκεται στην Αθήνα συναντάται στο Πεντάγωνο με το αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγό Μπονάνο. Εκεί ήταν και ο αόρατος δικτάτορας Δημήτρης Ιωαννίδης ο οποίος με δήθεν οργισμένο ύφος απευθύνεται προς τον Σίσκο και του λέει πως «μας εξαπατήσατε... Ημείς θα κηρύξωμεν πόλεμον!». Στη συνέχεια αποχωρεί από τη σύσκεψη και έκτοτε τα ίχνη του... χάνονται. Κρύφτηκε μπροστά στην τραγωδία που ο ίδιος προκάλεσε.
Αργά το βράδυ, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ εκδίδει το υπ’ αριθμόν 353 ψήφισμα, με το οποίο καλεί σε κατάπαυση του πυρός και σε αποχώρηση από την Κύπρο του «ξένου στρατιωτικού δυναμικού». Δεν πρέπει να προκαλεί την παραμικρή εντύπωση πως το συγκεκριμένο ψήφισμα αγνοήθηκε πλήρως από την Τουρκία. Έχοντας, πλέον, την πρωτοβουλία των κινήσεων εφαρμόζει τα σχέδια της. Στο τέλος του «Αττίλα 1» (το απόγευμα της 22ας Ιουλίου) η Τουρκία κατέχει το 3% της Κύπρου. Αυτό, ωστόσο, είναι μόνο η αρχή της τραγωδίας. Λίγες ημέρες αργότερα θα ξεκινούσε ο «Αττίλας 2»...
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
