Αν κάποιος μέχρι και πριν από λίγες εβδομάδες σας ρωτούσε πότε ήταν η περίοδος που ο πλανήτης βρέθηκε κοντά στον πυρηνικό όλεθρο, μετά το τέλος του Β Παγκόσμιου Πολέμου, τότε σίγουρα θα του απαντούσατε το 1962 όταν, περίπου οι ίδιοι πρωταγωνιστές του σήμερα, είχαν φτάσει μια ανάσα από μια σύρραξη που θα έφερνε πιο κοντά τον «Αρμαγεδώννα». Ήταν τότε που ΗΠΑ και ΕΣΣΔ έβαλαν στη «μέση» την Κούβα σε ένα από τα πιο επικίνδυνα επεισόδια του τότε Ψυχρού Πολέμου. Η «κρίση των πυραύλων» ή αλλιώς η «κρίση της Κούβας» θυμίζει σε πολλά της σημεία αυτό που ζούμε σήμερα.
Η κρίση που έκανε τη Γη να «σταματήσει»
Ουσιαστικά η ιστορία ξεκινάει με την αποτυχημένη απόπειρα των Ηνωμένων Πολιτειών να «ρίξουν» τον Φιντέλ Κάστρο από την εξουσία στην Κούβα. Η αποτυχημένη, ωστόσο, επιχείρηση στον «Κόλπο των Χοίρων» τις άφησε έκθετες στα μάτια του πλανήτη και κυρίως με τις μάσκες πεσμένες άρα πιο εύκολο, εν μέσω Ψυχρού Πολέμου, για την ΕΣΣΔ να επιχειρήσουν να πλήξουν το γόητρο της υπερδύναμης.
Τυπικά η ιστορία ξεκινάει, μια ημέρα σαν σήμερα, στις 15 Οκτωβρίου, 1962, όταν ένα αμερικανικό αναγνωριστικό αεροπλάνο εντοπίζει στην Κούβα πυραυλικές βάσεις. Η εγκατάσταση των πυραύλων αυτών είχε ξεκινήσει από τα μέσα εκείνης της χρόνιας και δεν ήταν τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από την απάντηση της ΕΣΣΔ στις ΗΠΑ για την τοποθέτηση αμερικανικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς – Thor – στη Μεγάλη Βρετανία και Jupiter στην Ιταλία και την Τουρκία. Χρουτσοφ και Κάστρο είχαν προχωρήσει σε μυστική συμφωνία τον Μάιο, κυριολεκτικά κάτω από τη «μύτη» των Αμερικανών. Η συμφωνία προέβλεπε πως για να προστατευτεί η Κούβα από μελλοντικές επιθετικές κινήσεις των ΗΠΑ, θα τοποθετηθούν στο νησί:
- 36 κινητοί πύραυλοι MRBM, όλοι οι πύραυλοι που υπολόγιζαν οι Σοβιετικοί κατάφεραν να φτάσουν στην Κούβα. Είχαν ήδη σχεδιάσει έξι σημεία εκτόξευσης με ακτίνα
- 100 ναυτικά μίλια.(Μπορούσαν να χτυπήσουν Νέα Υόρκη, Σικάγο).
- 24 πυρηνικές κεφαλές IRBM με ακτίνα δράσης 2.200 ναυτικά μίλια. Μόνο οι κεφαλές πρόλαβαν να φτάσουν στο νησί. Αν κατάφερναν ολόκληροι οι πύραυλοι να φτάσουν στην Κούβα και να γίνουν λειτουργικοί θα μπορούσαν να χτυπήσουν οποιαδήποτε πολιτεία των ΗΠΑ.
- 42 ασυναρμολόγητα βομβαρδιστικά IL-28 με τη δυνατότητα να ρίξουν πυρηνικές ή και συμβατικές βόμβες 3000 κιλών με ακτίνα 600 ναυτικών μιλίων και δυνατότητα επιστροφής στη βάση τους. Μέχρι το τέλος της κρίσης μόνο 7 είχαν συναρμολογηθεί πλήρως.
- 144 αντιαεροπορικοί πύραυλοι SAM με την ικανότητα να πλήξουν στόχους σε ύψος 80.000 ποδών και ακτίνα 30 ναυτικών μιλίων.
- 80 πύραυλοι Cruise με ακτίνα 40 ναυτικών μιλίων, απειλούσαν τα πλοία και τς αποβάσεις αμφίβιων δυνάμεων.
- 12 τακτικοί πυρηνικοί πύραυλοι LUNA με ακτίνα περίπου 20 ναυτικών μιλίων.Τοποθετήθηκαν με προσωπική εντολή του Χρουτσόφ, για απόκρουση ενδεχόμενης εισβολής.
- 12 ταχύπλοα KOMAR που ζύγιζαν 66 τόνους, είχαν μήκος 83 πόδια κι έφεραν 2 πυραύλους 20 ποδών με ακτίνα δράσης 10-15 ναυτικά μίλια.
- 42 αεροσκάφη MIG-21, εφοδιασμένα με πυραύλους αέρος και ταχύτητα 100 κόμβων στα 40.000 πόδια. Επίσης, είχαν φτάσει και 10 MIG -15 και ΜIG-17 από τον Ιούλιο.
- 32 πύραυλοι Sopka με βεληνεκές 25 μιλίων.
- Σοβιετικά στρατεύματα - 4 βαρέως εξοπλισμένα μηχανοκίνητα συντάγματα, με μονάδες τεθωρακισμένων και 40.000 άνδρες .Οι Σοβιετικές χερσαίες δυνάμεις ήταν διάσπαρτες σε 4 βασικές εγκαταστάσεις.
Στις ΗΠΑ επικρατεί πανικός! Όχι μόνο στην πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της χώρας αλλά και στους πολίτες οι οποίοι σπεύδουν να αδειάσουν τα ράφια των σούπερ μάρκετ και να φτιάξουν ή να ξεσκονίσουν τα καταφύγια που διέθεταν στις κοινότητες και τις γειτονιές τους. Ο πλανήτης ολόκληρος κρατούσε την ανάσα του. Όλα έμοιαζαν σα να έχει φτάσει το πλήρωμα του χρόνου. Σαν, οι ΗΠΑ και η ΕΣΣΔ, να είχαν αποφασίσει πως ήρθε η ώρα για το τελικό ξεκαθάρισμα.
«Οι 13 ημέρες του απόλυτου τρόμου»
Ο τότε πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Τζον Κένεντι, απευθύνει διάγγελμα προς τον λαό και τονίζει πως κάθε επίθεση από την πλευρά της Σοβιετικής Ένωσης θα λάβει άμεση απάντηση με όπλα ίσης ή και μεγαλύτερης ισχύος. Ουσιαστικά, δηλαδή ο Κένεντι απειλεί με γενικευμένο πυρηνικό πόλεμο. Ο Χρουτσόφ σπεύδει να απαντήσει πως οι πύραυλοι στην Κούβα δεν είναι πυρηνικοί, πως είναι αμυντικά όπλα και δεν στρέφονται κατά των ΗΠΑ αλλά κατά όποιου απειλεί την Κούβα!
Την ημέρα που συνεδρίασε το Συμβούλιο Ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών, εκείνες τις ώρες, ο πλανήτης βρέθηκε κυριολεκτικά μια ανάσα από τον όλεθρο. Ο Κένεντι είχε πέντε εναλλακτικές, τις οποίες αν τις συνοψίζαμε θα προέκυπταν ουσιαστικά δυο: Βομβαρδισμός της Κούβας ή ναυτικός αποκλεισμός της Κούβας. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ αποφασίζει το δεύτερο γιατί εκτιμά (αν και το πιθανότερο ήταν πως είχε την ανάλογη πληροφόρηση από τις μυστικές υπηρεσίες) πως σε περίπτωση επίθεσης στην Κούβα, η ΕΣΣΔ θα καταλάμβανε ολόκληρο το Βερολίνο και με απλά λόγια θα ξεκινούσε ο Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος.
Ενδεικτικό του τι κλίμα επικρατούσε και πόσο κρίσιμες ήταν οι στιγμές, είναι αυτό που είχε πει κάποτε ο Θίοντορ Σόρενσεν, ο άνθρωπος που έγραφε τις ομιλίες του Κένεντι και ήταν και προσωπικός του σύμβουλος και στενός του συνεργάτης: «Είδα τον υπουργό Αμυνας ΜακΝαμάρα να παίρνει παραμάσχαλα τον Ντιν Ρασκ (σσ: υπουργό Εξωτερικών) και πλησιάζοντας προς το παράθυρο να του λέει: ''Ο ήλιος δύει, μπορεί να είναι η τελευταία φορά που τον βλέπουμε''. Και τότε τρομοκρατήθηκα»!
Στο άκουσμα του ναυτικού αποκλεισμού ο Χρουτσόφ απαντά έντονα πως αυτό μοιάζει και είναι με απειλή πολέμου και στέλνει δυο πλοία να δοκιμάσουν τον αποκλεισμό. Το πρώτο τον «σπάει» ενώ το δεύτερο αφού ελέγχεται από τους αμερικάνους διαπιστώνεται πως είναι... «άσχετο» με την υπόθεση και του επιτρέπεται η διέλευση. Η CIA ενημερώνει τον Κένεντι πως οι πυραυλικές εγκαταστάσεις στην Κούβα συνεχίζουν να αναπτύσσονται και τότε ο πρόεδρος των ΗΠΑ δίνει δυο εντολές: Η πρώτη είναι να βρεθεί ο στρατός της χώρας σε κόκκινο συναγερμό και η δεύτερη να εξοπλιστεί ένα πολεμικό αεροσκάφος με πυρηνική κεφαλή και να είναι έτοιμο για απογείωση ανά πάσα στιγμή.
Η απάντηση της ΕΣΣΔ ήταν να στείλει στη θαλάσσια περιοχή που ξεκινούσε η ζώνη του εμπάργκο τέσσερα υποβρύχια, κάθε ένα από τα οποία έφερε μια πυρηνική τορπίλη 15 κιλοτόνων! Οι δυο πλευρές βρίσκονται, πλέον, με το δάκτυλο στην σκανδάλη. Σύμφωνα με τον θρύλο, μάλιστα, ο διοικητής ενός από τα υποβρύχια ήταν έτοιμος να διατάξει επίθεση καθώς κάποια στιγμή ένιωσε πως δέχεται επίθεση από αμερικανικά πλοία τα οποία, όμως, απλά έτυχε να περνάνε από την περιοχή. Η κρίση κορυφώθηκε στις 27 Οκτωβρίου, όταν ένα αμερικανικό κατασκοπευτικό αεροσκάφος U2 καταρρίφθηκε στον εναέριο χώρο της Κούβας, ενώ ένα άλλο αναχαιτίστηκε πάνω από τη Ρωσία.
Και ενώ ολόκληρος ο πλανήτης ζει με κομμένη την ανάσα, ο Χρουτσόφ κάνει την έκπληξη και με προσωπική επιστολή στον Κένεντι του ζητά να απομακρύνει εκείνος τους πυραύλους από την Τουρκία, ώστε να αποσύρει και αυτός τους σοβιετικούς πυραύλους από την Κούβα. Μέσα από μπόλικο παρασκήνιο και διπλωματικές τρίπλες, οι δυο πλευρές καταλήγουν σε μια συμφωνία που μοιάζει με συμφωνία μη επίθεσης σε φίλιες χώρες οπότε όλες οι πλευρές είναι ευχαριστημένες, εμφανιζόμενες στο κοινό τους ως νικήτριες. Το θέμα, βέβαια, δεν είναι ποιος βγήκε κερδισμένος ή χαμένος από εκείνη την κρίση, αλλά το ότι στις 29 Οκτωβρίου ολόκληρος ο πλανήτης χαμογέλασε ανακουφισμένος.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
