Η 25η Δεκεμβρίου ήταν μια μέρα σαν όλες τις άλλες. Τα παιδιά πήγαιναν σχολείο και οι μεγάλοι στη δουλειά. Η Πρωτοχρονιά ίσως, είχε κάποια αξία, όμως κι αυτή εορταζόταν διακριτικά και ταπεινά. Ο θρησκευτικός εορτασμός των Χριστουγέννων σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο (7η Ιανουαρίου), περνούσε μάλλον αδιάφορος. Τα Χριστούγεννα στη Σοβιετική Ένωση δεν θύμιζαν τίποτα από την εκδοχή των Χριστουγέννων που γνωρίσαμε στον δυτικό κόσμο. Ας τα εξερευνήσουμε.
Ο Άγιος Βασίλης
Δεν υπήρχε. Στη θέση του συναντούσαμε τον Ded Moroz', ή Дед Мороз, που σημαίνει σε ελεύθερη μετάφραση «παγωμένος παππούς», ο οποίος κάθε Πρωτοχρονιά παρέδιδε τα δώρα στα παιδιά, με τη βοήθεια της κυρίας του χιονιού, της Snegurochka. Με λίγα λόγια, για ένα παιδί που μεγάλωνε στη Σοβιετική Ένωση, Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά ήταν ένα και το αυτό, ένα βράδυ, στο οποίο γινόταν ένα σύντομο εορταστικό διάλειμμα, ανάμεσα στις δουλειές και των υποχρεώσεις όλης της χρονιάς. Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο, ήταν μια αρκετά σύγχρονη «πινελιά» στο εορταστικό κλίμα της ημέρας, καθώς πριν από το 19ο αιώνα, η παρουσία ελάτου σε σπίτι, σύμφωνα με τη rvsik;h παράδοση, ήταν οιωνός θανάτου.
Το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο
Το 1817, η γυναίκα του Τσάρου Νικολάου Α', έφερε για πρώτη φορά ένα δέντρο μέσα στην οικία της, και το στόλισε. Το 1820, με πρωτοβουλία του Τσάρου, το παλάτι μάζεψε δώρα για τα παιδιά, τόσο των γαλαζοαίματων, όσο και των λαϊκών. Τα παιχνίδια, διέδωσε πως τα έφερε ο «παγωμένος παππούς» που αναφέραμε παραπάνω, ο οποίος παρεμπιπτόντως, μοιάζει πάρα πολύ με τον Άγιο Βασίλη, εκτός του ότι η άμαξα του διαθέτει άλογα (όχι ταράνδους) και δεν χαμογελάει τόσο πολύ. Από το 1850 και μετά, έγινε μόδα για τους Ρώσους να στολίζουν διακριτικά τα σαλόνια τους, ενδεχομένως και τα χριστουγεννιάτικα δέντρα τους. Τότε ξεκίνησαν να διαδίδονται και κάποιες χριστουγεννιάτικες ιστορίες, σαν αστικοί μύθοι. Μια από αυτές, ανέφερε πως μια ομάδα εργατών έγραψε ευχές για τη νέα χρονιά σε ένα κομμάτι χαρτί, μετά έκαψε το χαρτί, και ήπιε τις στάχτες του μέσα σε σαμπάνια (!). Το 1917, με την σοβιετική επανάσταση, ένας νέος κόσμος «γεννήθηκε» εντός της Ρωσίας.
Απαγορεύονται τα Χριστούγεννα;
Το καθεστώς της Σοβιετίας προσπάθησε να απαγορεύσει τα Χριστούγεννα, ή έστω, να τα αντικαταστήσει με μια γιορτή, κοντά στα πρότυπα της komsomol (κρατική κομμουνιστική οργάνωση νέων). Η 25η Δεκεμβρίου παρέμεινε εργάσιμη, τα δέντρα, τα δώρα, ο δύσθυμος παππούς με τα δώρα, όλα αυτά μπήκαν στην άκρη, η 7η Ιανουαρίου κι αυτή, κρίθηκε μη σημαντική. Ή μήπως όχι;
Το 1935, πριν από τα γεγονότα του Μεγάλου Λιμού της Ουκρανιάς, ο Ιωσήφ Στάλιν αποφάσισε να ακολουθήσει μια πιο χαλαρή πολιτική στο ζήτημα των χριστουγεννιάτικων γιορτών, επιτρέποντας την ολική επαναφορά των στολισμάτων, και της τήρησης των εθίμων, υπογραμμίζοντας όμως, πως η Πρωτοχρονιά έχει μεγαλύτερη αξία απ' ότι τα Χριστούγεννα της 25ης Δεκεμβρίου. Στο πέρασμα των δεκαετιών που ακολούθησαν, η Σοβιετική Ένωση «κέρδισε» ξανά τα Χριστούγεννα, δεχόμενη επιρροές και από την γειτονική Γερμανία.
Μια χριστουγεννιάτικη ταινία
Το «The Irony of Fate» είναι κάτι σαν το «Love Actually» των Ρώσων, μια ερωτική κομεντί για έναν άντρα που ανάμεσα στα προβλήματα του με το ποτό, βρήκε τον έρωτα, και ήταν Χριστούγεννα. Η ταινία γίνεται viral κάθε Χριστούγεννα στη Ρωσία, ενώ έχει γίνει και ένα - αδιάφορο - αμερικάνικο remake της.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
