Μενού
Άγαλμα του στρατηγού Ναπολέοντα.
Άγαλμα του στρατηγού Ναπολέοντα. | Shutterstock
  • Α-
  • Α+

Μία μάχη που έγινε συνώνυμο της στρατηγικής συντριβής και σήμανε το τέλος μίας μακράς περιόδου έντονων αντιπαραθέσεων στην Ευρώπη. Η Μάχη του Βατερλό διεξήχθη την Κυριακή 18 Ιουνίου 1815 στην ομώνυμη περιοχή που βρίσκεται στη Φλάνδρα, εντός των συνόρων του σημερινού Βελγίου. Ήταν μία από τις σημαντικότερες μάχες της νεότερης ευρωπαϊκής ιστορίας.

Στο Βατερλό βρέθηκαν αντιμέτωποι ο γαλλικός στρατός υπό την ηγεσία του αυτοκράτορα Ναπολέοντα του Α’, γνωστού ως μία από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές ιδιοφυίες της ανθρώπινης ιστορίας. Απέναντί του είχε παραταχθεί ο στρατός του Έβδομου Συνασπισμού, δηλαδή ενωμένες δυνάμεις Βρετανών, Πρώσων, Ολλανδών κ.ά.

Ουσιαστικά επρόκειτο για μία μεγάλη συμμαχία δυνάμεων που είχαν ενωθεί προκειμένου να αντισταθούν στις δυνάμεις του Ναπολέοντα ο οποίος λίγους μήνες νωρίτερα είχε επανέλθει στην εξουσία, μετά την εντεκάμηνη εξορία του στο νησί Έλβα από όπου και απέδρασε. 

Η προετοιμασία του Βατερλό

Με το που πάτησε το πόδι του πίσω στη Γαλλία ο Ναπολέων, οι Wellington και Blucher μάζεψαν άρον άρον στρατό στα βορειοανατολικά σύνορα με τη Γαλλία. Η Ευρώπη εξάλλου έτρεμε τη διάχυση των ιδεών της Γαλλικής Επανάστασης και στην υπόλοιπη ήπειρο και ήταν έτοιμη από καιρό για μία πιθανή επαναφορά του Ναπολέοντα.

Πάντως αυτά τα γρήγορα αντανακλαστικά που επέδειξαν έμελλε να αποδειχτούν μία πολύ σοφή επιλογή. Οι συνασπισμένες δυνάμεις πρόλαβαν τον Ναπολέοντα που σκόπευε να επιτεθεί αστραπιαία, προκειμένου να προλάβει μία πιθανή συμμαχία τους και φυσικά να αντιμετωπίσει κάθε εχθρό του ξεχωριστά.

Ο γαλλικός στρατός αποτελούνταν από 70.000 στρατιώτες (48.000 πεζικό, 14.000 ιππικό, 7000 πυροβολικό και 250 όπλα). Οι περισσότεροι εξ αυτών ήταν βετεράνοι με πολύ σημαντική εμπειρία από πολεμικές συρράξεις. Θεωρούνταν δε απόλυτα πιστοί στον Αυτοκράτορα για τον οποίο φαινόταν ότι θα έδιναν και τη ζωή τους.

Από την άλλη, ο Wellington είχε συγκεντρώσει έναν στρατό 67.000 ανδρών με 50.000 πεζικό, 11.000 ιππικό και 6.000 πυροβολικό με 150 όπλα. Ο ίδιος υποστήριζε μετά τη μάχη ότι είχε έναν «πολύ αδύναμο, κακά εξοπλισμένο στρατό με ανθρώπινο δυναμικό χωρίς καμία εμπειρία». Γνώριζε, λοιπόν, εξαρχής ότι είχε το μειονέκτημα.

Η απεικόνιση της φρίκης στη μάχη του Βατερλό.
Η απεικόνιση της φρίκης στη μάχη του Βατερλό. | Shutterstock

Κινούμενος στη βάση αυτού, ο Wellington επέλεξε την ιδανική θέση για να παρατάξει τα στρατεύματά του. Ούτως ή άλλως ο Ναπολέων, εμμένοντας στο αρχικό του πλάνο, επιτέθηκε πρώτος στον πρωσικό στρατό. Κέρδισε τη μάχη στη θέση Λινύ αλλά χωρίς να εξολοθρεύσει τον στρατό του Bluchner, ο οποίος υποχώρησε τακτικά και παρέμενε παράγοντας στην κύρια μάχη του Βατερλό.

Η έκβαση της μάχης

Η μάχη ξεκίνησε τελικά γύρω στις 11 το πρωί, με καθυστέρηση που οφειλόταν στο γεγονός ότι ο Ναπολέων επιθυμούσε να στεγνώσει το έδαφος μετά από μία ισχυρή βροχή της προηγούμενης νύχτας. Αυτή η καθυστέρηση έμελλε να αποδειχθεί μοιραία. Ο πρωσικός στρατός, που ο Ναπολέων ήταν σίγουρος ότι δεν θα προλάβαινε να φτάσει στο πεδίο της μάχης, τελικά εμφανίστηκε τη στιγμή που οι δυνάμεις του Ναπολέοντα έδειχναν ότι θα κερδίσουν ανατρέποντας την πορεία της μάχης

Όταν πια κόντευε να νυχτώσει, οι συμμαχικές δυνάμεις προέλαυναν με τη συνεισφορά των περίπου 50.000 Πρώσων να είναι τρομερά κρίσιμη στα ανατολικά. Ο γαλλικός στρατός πανικοβάλλεται και οπισθοχωρεί άτακτα. Γύρω στις 9 το βράδυ οι Wellington και Blucher συναντήθηκαν και κήρυξαν τη νικηφόρα έκβαση της μάχης.

Η ήττα αυτή του Ναπολέοντα έγινε γρήγορα γνωστή σε όλη την Ευρώπη και μέχρι σήμερα μένει συνώνυμο της πλήρους διάλυσης («θα γίνει εδώ Βατερλό»). Η πραγματικότητα είναι ότι δεν μιλάμε σε καμία περίπτωση για συντριβή, τουλάχιστον βλέποντάς το με στρατιωτικούς όρους.

Λανθασμένο συνώνυμο της απόλυτης συντριβής

Αντιθέτως, επρόκειτο για μία πολύ σκληρή και σίγουρα λυσσαλέα μάχη στην οποία οι νικήτριες συνασπισμένες δυνάμεις μέτρησαν πάνω από 20.000 νεκρούς και τραυματίες, με τους Γάλλους να φτάνουν τους 25.000 νεκρούς και τραυματίες. Έχουν μείνει οι αναφορές για το επόμενο πρωί όπου κοντά στα 50.000 σώματα βρίσκονταν σε έναν ελάχιστο χώρο μόλις 5 τετραγωνικών χιλιομέτρων. 

Πολιτικά πάντως η συγκεκριμένη ήττα αποτέλεσε το οριστικό τέλος των φιλοδοξιών του Ναπολέοντα. Διόλου τυχαίο ότι η συγκεκριμένη μάχη θεωρούνταν το πιο καθοριστικό γεγονός του πώς διαμορφώθηκε η Ευρώπη μέχρι το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου έναν αιώνα μετά. Σήμανε ταυτόχρονα το τέλος των πολέμων και την αφετηρία μίας μακροπρόθεσμης περιόδου ειρήνης για την Ευρώπη.

Ο ίδιος ο Ναπολέων, παρότι προσπάθησε ανεπιτυχώς να διαφύγει για τις ΗΠΑ, συνελήφθη από τους Βρετανούς και εστάλη στην εξορία της Αγίας Ελένης, νησί πλήρως απομονωμένο στη μέση του Ατλαντικού Ωκεανού σε άθλιες συνθήκες. Έζησε γράφοντας και παίζοντας χαρτιά μέχρι τον Μάιο του 1821 όταν και άφησε την τελευταία του πνοή μόλις στα 51 του χρόνια.

Google News

Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.