Η έκθεση του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας (ΕΧΕ) είναι αποκαλυπτική για το πως ξεκίνησε και συνεχίζεται το ράλι τιμών στην ενέργεια στη χώρα μας. Όλα ουσιαστικά άρχισαν τον Ιούνιο, όταν η μέση τιμή ανήλθε στα 83,47 ευρώ/MWh, αυξημένη κατά 32% σε σχέση με τον Μάιο. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η εφημερίδα Ναυτεμπορική η μέση τιμή στη χονδρεμπορική αγορά (Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς-ΤΕΑ) για τον Σεπτέμβριο ανήλθε στα 134,73 ευρώ/MWh (από 121,72 ευρώ/MWh τον Αύγουστο και από μόλις 46,60 ευρώ/MWh έναν χρόνο πριν).
Διαβάστε ακόμη: Αγορά ενέργειας: Ενιαίο μέτωπο προτείνουν Ισπανία, Γαλλία, Τσεχία, Ρουμανία και Ελλάδα
Τον Ιούλιο αυξήθηκε κατά 22% σε σχέση με τον Ιούνιο, σκαρφαλώνοντας στα 101,8 ευρώ/MWh, τον Αύγουστο ενισχύθηκε έτι περαιτέρω κατά 19%, στα 121,72 ευρώ/MWh, όπως προαναφέρθηκε, με την ΤΕΑ να «κλείνει» τον Σεπτέμβριο με πρόσθετη αύξηση 11%, έχοντας σχεδόν τριπλασιαστεί σε δωδεκάμηνο ορίζοντα. Και η ανοδική τάση συνεχίζεται με αμείωτη ένταση και μέσα στον Οκτώβριο, αν λάβει κανείς υπόψη ότι η πρόβλεψη για τη σημερινή τιμή στην Προημερήσια Αγορά της Ελλάδας είναι 178,29 ευρώ/MWh, της γειτονικής Ιταλίας τα 242 ευρώ/MWh, ενώ σε Ισπανία και Πορτογαλία εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 228,5 ευρώ/MWh.
Οι αιτίες για τις αυξήσεις
Βασική αιτία για τις αυξημένες τιμές στην ενέργεια είναι το ξέφρενο πλέον ράλι των τιμών του φυσικού αερίου, με την τιμή στο hub της Ολλανδίας για συμβόλαιο παράδοσης Νοεμβρίου να αγγίζει τα 120 ευρώ/MWh από 77 ευρώ μία εβδομάδα πριν. Το πολύ μεγάλο μερίδιο που καταλαμβάνει το φυσικό αέριο στο μίγμα της ηλεκτροπαραγωγής καθιστά τις χονδρεμπορικές τιμές ενέργειας στην Ελλάδα -όπως και σε πολλές άλλες χώρες- ευάλωτες στις διακυμάνσεις της τιμής.
Για τον Σεπτέμβριο, το φυσικό αέριο αναλογούσε στο 46% του όγκου της ηλεκτροπαραγωγής (από 44% τον προηγούμενο μήνα), με το μερίδιο των ΑΠΕ να αυξάνεται στο 28% (από 24% τον Αύγουστο, χωρίς ωστόσο αυτό να αμβλύνει τις ανοδικές πιέσεις στις τιμές), το μερίδιο της λιγνιτικής παραγωγής -που σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις στην παρούσα φάση είναι φθηνότερη από την ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο- να υποχωρεί στο 8% (από 11% έναν μήνα πριν) και την υδροηλεκτρική παραγωγή -που επίσης λειτουργεί σταθεροποιητικά για τις τιμές λόγω του χαμηλού της κόστους- να υποχωρεί στο 3% από 7% και το μερίδιο των εισαγωγών -κυρίως από τη Βουλγαρία- να σημειώνει οριακή αύξηση στο 15% από 14%.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι κατά τον Σεπτέμβριο κατεγράφη σημαντική πτώση του όγκου των αγοραπωλησιών ηλεκτρικής ενέργειας στην Προημερήσια Αγορά του ΕΧΕ (4.660 GWh από 5.558 τον Αύγουστο), καθώς και της αξίας των συναλλαγών, που υποχώρησε στα 635,5 εκατ. ευρώ από 696,5 εκατ. ευρώ ένα μήνα πριν.
Τι προτείνουν η Ελλάδα και άλλες τέσσερις χώρες
Συναγερμός έχει σημάνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την ακρίβεια στην αγορά ενέργειας, με τις Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Τσεχία και Ρουμανία να προτείνουν κοινό ευρωπαϊκό μέτωπο για την αντιμετώπιση της κρίσης αυτής. Το μήνυμα που εκπέμπει η κοινή δήλωση των υπουργών Οικονομικών των προαναφερθέντων χωρών είναι: παράταση στη δημοσιονομική χαλάρωση, προετοιμασία μέτρων για να μη βρεθεί σε αμήχανη θέση ξανά η Ευρώπη, αλλά και επιδοτήσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων από το κράτος.
Μεταξύ άλλων, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, οι πέντε ΥΠΟΙΚ υπογραμμίζουν στην κοινή ανακοίνωσή τους ότι: «Η τιμή του φυσικού αερίου και οι χονδρικές τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας έχουν αυξηθεί δραματικά τους τελευταίους μήνες και αποτελούν σημαντικό και αυξανόμενο βάρος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις μας, με ιδιαίτερα έντονο αντίκτυπο στους πιο ευάλωτους συμπατριώτες μας και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μας».
Οι πέντε υπουργοί Οικονομικών προτείνουν μια λύση για το ενεργειακό σοκ, βασισμένη σε 5 πυλώνες:
- Απαιτείται μια κοινή προσέγγιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
- Ως προς το φυσικό αέριο: να δημιουργήσει η Ευρώπη «στρατηγικά αποθέματα» για ώρα ανάγκης (όπως με το πετρέλαιο) αλλά και για να διαπραγματεύεται καλύτερες τιμές. Και να απαντηθεί γιατί αποδείχθηκαν ανεπαρκή τα υφιστάμενα συμβόλαια φυσικού αερίου.
- Ως προς το ρεύμα, είναι ανάγκη να αλλάξει η χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να διαμορφώνει καλύτερα τη σύνδεση ανάμεσα στην τιμή που πληρώνουν οι καταναλωτές και στο μέσο κόστος παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας στα εθνικά μείγματα παραγωγής. Και αυτό καθίσταται επιτακτικότερο, λόγω της επικείμενης απολιγνιτοποίησης.
- Ως προς το «μείγμα» πηγών ενέργειας: να επιτύχει ενεργειακή ανεξαρτησία η ΕΕ, επενδύοντας στη διαφοροποίηση στις προμήθειες, ώστε να μειώσει την εξάρτησή της από χώρες-εξαγωγείς φυσικού αερίου, το ταχύτερο δυνατόν. Προτείνεται μεγαλύτερη αξιοποίηση ενεργειακών μορφών χαμηλών εκπομπών άνθρακα, όπως για παράδειγμα η βιομάζα, η αιολική και η ηλιακή ενέργεια, οι οποίες θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στη διαφοροποίηση της ενεργειακής μας προμήθειας.
- Τέλος για το Σύστημα Εμπορίας Ρύπων (ETS), συνίσταται ο καθορισμός τιμής για τον άνθρακα και για την προώθηση της ενεργειακής μετάβασης. Προτείνεται κρατικοί και ιδιώτες επενδυτές να σχεδιάσουν και να στρέψουν τις επενδύσεις τους προς δραστηριότητες με χαμηλές εκπομπές άνθρακα. Για το λόγο αυτόν πρέπει να διασφαλιστεί και μια πιο προβλέψιμη τιμή για τον άνθρακα ώστε να αποφευχθεί η υπερβολική διακύμανσή της, όπως τονίζεται στην κρίση.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
