Ζήτημα ημερών ή ακόμα και πολλών μηνών μπορεί να είναι η έκδοση της απόφασης για την άρση ή μη της ασυλίας του Αλέξη Γεωργούλη λόγω της εις βάρος του καταγγελίας για βιασμό και σωματική κακοποίηση. Ο ανεξάρτητος πλέον ευρωβουλευτής θα βρεθεί ενώπιον των 25 μελών της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία και είναι αρμόδια να κρίνει εάν θα αρθεί η ασυλία του βάσει του σχετικού αιτήματος των βελγικών εισαγγελικών αρχών. Παρά το γεγονός ότι η διαδικασία, που προβλέπει ο κανονισμός του Ευρωκοινοβουλίου, για την εξέταση των περιπτώσεων αυτών είναι συγκεκριμένη, το εύρος των χρονοδιαγραμμάτων έκδοσης των αποφάσεων δεν είναι το ίδιο κάθε φορά. Με τον ορισμό εισηγητή στην υπόθεση Γεωργούλη να αναμένεται την 8η Μαΐου δεν είναι δυνατό, επί του παρόντος, να προσδιοριστεί το ακριβές διάστημα, που θα απαιτηθεί, έως την τελική ψηφοφορία για την άρση ή μη της ασυλίας του Ελληνα ευρωβουλευτή.
Είναι χαρακτηριστικό, πώς οι fast track διαδικασίες, που ακολουθήθηκαν στην πολύκροτη υπόθεση του Qatar Gate, οδήγησαν σε ταχύτατη άρση της ασυλίας των εμπλεκόμενων στο σκάνδαλο προσώπων. Ενδεικτικά, για τον Μαρκ Ταραμπέλα η διαδικασία ολοκληρώθηκε σε μόλις 15 μέρες. Ειδικότερα, στις 28 Δεκεμβρίου 2022 ο ομοσπονδιακός εισαγγελέας της βελγικής εισαγγελίας υπέβαλε αίτημα για την άρση της ασυλίας του Βέλγου ευρωβουλευτή σε συνάρτηση με την ποινική διαδικασία, που θα ασκούσε εις βάρος του. Το αίτημα αυτό διαβίβασε με επιστολή στις 30 Δεκεμβρίου 2022 το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Εξωτερικών Υποθέσεων, Εξωτερικού Εμπορίου και Αναπτυξιακής Συνεργασίας και ανακοινώθηκε στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου στις 16 Ιανουαρίου 2023. Η άρση της ασυλίας του Μαρκ Ταραμπέλα αποφασίστηκε ύστερα από ψηφοφορία στην Επιτροπή Νομικών Θεμάτων την 31η Ιανουαρίου 2023.
Αντίθετα, ένας ολόκληρος χρόνος χρειάστηκε για να αρθεί από το Ευρωκοινοβούλιο η ασυλία του καταδικασμένου για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης χρυσαυγίτη ευρωβουλευτή Γιάννη Λαγού. Με το σχετικό έγγραφο του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου της 8ης Δεκεμβρίου 2021 διαβιβάστηκε το υποβληθέν από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών αίτημα άρσης της ασυλίας του Γιάννη Λαγού, σε σχέση με την εις βάρος του ποινική δίωξη. Το αίτημα ανακοινώθηκε στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 14 Φεβρουαρίου 2022 ενώ η απόφαση άρσης της ασυλίας του από την επιτροπή Νομικών Θεμάτων λήφθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2023.
Σύμφωνα με τα ισχύοντα, η ασυλία των ευρωβουλευτών δεν αποτελεί προσωπικό προνόμιο, αλλά εγγύηση της ανεξαρτησίας του κοινοβουλίου τόσο στο σύνολο του όσο και για κάθε μέλος του ξεχωριστά. Η κοινοβουλευτική ασυλία αποσκοπεί στην προστασία του κοινοβουλίου και των βουλευτών του από δικαστικές διαδικασίες, που αφορούν δραστηριότητες κατά την άσκηση των κοινοβουλευτικών καθηκόντων και είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με αυτά. Οπως είναι προφανές, στην περίπτωση του Αλέξη Γεωργούλη τα καταγγελλόμενα αδικήματα δεν εμπίπτουν στην κατηγορία αυτή. Επειδή δε, για τα συγκεκριμένα αδικήματα, που φέρονται να τελέστηκαν το 2020, δεν εφαρμόζεται η διαδικασία ακολουθούνται οι προβλέψεις του άρθρου 59 του βελγικού Συντάγματος:
«Με εξαίρεση τα επ' αυτοφώρω τελεσθέντα αδικήματα, κανένας βουλευτής από όποιο σώμα της Βουλής και αν προέρχεται δεν μπορεί, κατά τη διάρκεια συνόδου και σε ποινικές υποθέσεις, να παραπεμφθεί απευθείας ή να κλητευθεί ενώπιον δικαστηρίου ή να συλληφθεί, εκτός εάν λάβει την άδεια της οικείας Βουλής. Με εξαίρεση τα επ' αυτοφόρω τελεσθέντα αδικήματα, τα μέτρα καταναγκασμού που απαιτούν την παρέμβαση δικαστή δεν μπορούν να ληφθούν κατά τη διάρκεια συνόδου και σε ποινικές υποθέσεις, κατά βουλευτή οποιουδήποτε από τα δύο σώματα, παρά μόνο από τον πρώτο πρόεδρο εφετών κατόπιν αιτήματος του αρμόδιου δικαστή. Η εν λόγω απόφαση κοινοποιείται στον πρόεδρο του οικείου σώματος της Βουλής».
Σε κάθε περίπτωση, η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν είναι δικαστικό όργανο. Οι αρχές των κρατών μελών είναι εκείνες, που αποφασίζουν επί της ενοχής ή μη του βουλευτή, η ασυλία του οποίου αποτελεί αντικείμενο εξέτασης, καθώς και για τη νομιμότητα των δικαστικών διαδικασιών. Η επιτροπή αποφασίζει απλώς εάν υφίστανται εμπόδια στην εφαρμογή των δικαστικών διαδικασιών, τα οποία απορρέουν από την ανάγκη να διαφυλάσσεται η ανεξαρτησία του κοινοβουλίου. Στο πλαίσιο των υποθέσεων ασυλίας, η επιτροπή δεν εξετάζει την ποιότητα των εθνικών νομικών και δικαστικών συστημάτων ενώ η επίκληση των αδυναμιών τους δεν μπορεί να στοιχειοθετήσει αποφάσεις κατά της άρσης της ασυλίας ή υπέρ της υπεράσπισης της ασυλίας ενός ευρωβουλευτή.
Αναφορικά με τη διαδικασία ορισμού του εισηγητή για την υπόθεση του Αλέξη Γεωργούλη, που θα πραγματοποιηθεί στις 8 Μαΐου, κάθε πολιτική ομάδα προτείνει ένα ευρωβουλευτή ως μόνιμο εισηγητή για υποθέσεις ασυλίας, ο οποίος εκτελεί χρέη συντονιστή, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι τις εν λόγω υποθέσεις χειρίζονται πεπειραμένα μέλη του κοινοβουλίου. Ο ρόλος του εισηγητή σε κάθε υπόθεση ασυλίας εναλλάσσεται εκ περιτροπής και σε ισότιμη βάση μεταξύ των πολιτικών ομάδων. Ωστόσο, ο εισηγητής και ο ευρωβουλευτής, η ασυλία του οποίου αποτελεί αντικείμενο εξέτασης, δεν μπορούν να είναι μέλη της ίδιας πολιτικής ομάδας ή να προέρχονται από το ίδιο κράτος μέλος.
Οσον αφορά στη διαδικασία εξέτασης κάθε υπόθεσης ασυλίας, περιλαμβάνει αρχική παρουσίαση από τον εισηγητή, προαιρετική ακρόαση του υπό δικαστική έρευνα ευρωβουλευτή, ανταλλαγή απόψεων και ψηφοφορία βάσει σχεδίου έκθεσης του εισηγητή. Κατά την έναρξη και την ολοκλήρωση της εξέτασης υποθέσεων ασυλίας, ο εισηγητής λαμβάνει εν συντομία τον λόγο για χρονικό διάστημα πέντε λεπτών περίπου για κάθε υπόθεση. Κατά την ανταλλαγή απόψεων μπορούν να κάνουν σύντομες παρεμβάσεις και άλλοι βουλευτές, ο καθένας εκ των οποίων διαθέτει χρόνο ομιλίας δύο λεπτών περίπου ενώ όταν πραγματοποιείται ακρόαση οι βουλευτές μπορούν να λάβουν τον λόγο προκειμένου να υποβάλουν ερωτήσεις.
Οι ακροάσεις πάντως, έχουν προαιρετικό χαρακτήρα. Συνεπώς, ένας ευρωβουλευτής μπορεί να παραιτηθεί του δικαιώματός του να ακουστεί στην εξέταση της υπόθεσης του. Σε αντίθετη περίπτωση, δικαιούται να ακουστεί στη γλώσσα του. Στις ακροάσεις μπορεί να παρίσταται δικηγόρος ή νομικός σύμβουλος του ευρωβουλευτή χωρίς δικαίωμα παρέμβασης αλλά με δυνατότητα να παρέχει συμβουλές στον πελάτη του.
Στο μεταξύ, πρόεδρος της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων είναι ο Ισπανός Αντριάν Βάσκες Λάθαρα. Ο 40χρονος νομικός, προερχόμενος από το φιλελεύθερο κόμμα των Θιουδαδάνος, έχει την ευθύνη των 12 πεδίων αρμοδιότητας της επιτροπής, αν και σε αυτό το εξάμηνο, η επιτυχής ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης και η διαμόρφωση του νόμου για τις ψηφιακές υπηρεσίες, αποτελούν τις βασικές προτεραιότητες της:
- Ερμηνεία, εφαρμογή και παρακολούθηση του δικαίου της Ενωσης και της συμμόρφωσης των πράξεων της Ενωσης με το πρωτογενές δίκαιο, ιδίως την επιλογή των νομικών βάσεων και τον σεβασμό των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας,
- Ερμηνεία και εφαρμογή του διεθνούς δικαίου, στο βαθμό που θίγεται η Ευρωπαϊκή Ενωση,
- Καλύτερη νομοθεσία και απλούστευση του δικαίου της Ενωσης,
- Νομική προστασία των δικαιωμάτων και των προνομίων του Κοινοβουλίου, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής του σε αγωγές ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης,
- Πράξεις της Ενωσης, που επηρεάζουν την έννομη τάξη των κρατών μελών,
- Μέτρα, που αφορούν τη δικαστική και διοικητική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις,
- Περιβαλλοντική ευθύνη και κυρώσεις κατά του εγκλήματος,
- Δεοντολογικά ζητήματα, που σχετίζονται με τις νέες τεχνολογίες, με εφαρμογή της σχετικής διαδικασίας με τις αρμόδιες επιτροπές,
- Καθεστώς των βουλευτών και κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης της Ευρωπαϊκής Ενωσης,
- Προνόμια και ασυλίες καθώς και επαλήθευση των διαπιστευτηρίων των βουλευτών,
- Οργάνωση και καταστατικό του δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης,
- Γραφείο Πνευματικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
